.
- Wydanie świadectwa pracy jest jednym z obowiązków spoczywających na pracodawcy (dyrektorze) w związku z odejściem nauczyciela z pracy. Brak wydania świadectwa pracy jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.
- Podstawa prawna wydawania świadectwa pracy:
- art. 97 i 99 ustawy z dn. 26.06.1974 r. Kodeks Pracy (dalej: „k.p.”) [dz. u. z dn. 5.06.2019r., poz. 1040 z późn. zm.],
- wydanym na podstawie art. 97 § 4 k.p. rozporządzeniu MRPiPS z dn. 30.12.2016r. w sprawie świadectwa pracy [dz. U. z dn. 3.07.2018r., poz. 1289 z późn. zm.]
W dniu 30.06.2019r. weszła w życie zmiana w rozporządzeniu MRPiPS z dn. 30.12.2016r. z uwagi na konieczność skorygowania wzoru pomocniczego świadectwa pracy z uwagi na wymogi RODO. Obecnie pracodawca nie może pozyskiwać od potencjalnych pracowników imion ich rodziców. Te dane w ogóle nie powinny być wpisywane w świadectwie pracy.
- Tryb wydawania świadectwa pracy:
- Świadectwo pracy jest dokumentem wydawanym bezpośrednio pracownikowi lub osobie przez niego upoważnionej. Zasadą jest wydanie świadectwa pracy bezpośrednio pracownikowi. Jednak przepisy prawa przewidują możliwość przekazania tego dokumentu osobie upoważnionej. Upoważnienie musi mieć formę pisemną.
- W związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w dniu, w którym następuje ustanie stosunku pracy, jeżeli nie zamierza nawiązać z nim kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy. Jeżeli z przyczyn obiektywnych wydanie świadectwa pracy pracownikowi albo osobie przez niego upoważnionej w tym terminie nie jest możliwe, pracodawca w ciągu 7 dni od dnia upływu tego terminu przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem operatora pocztowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2188) albo doręcza je w inny sposób. Świadectwo pracy dotyczy okresu lub okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy (art. 97 § 1 k.p.).
- Obecnie pracownikowi wydaje się świadectwo pracy bez konieczności złożenia przez niego wniosku.
- W przypadku nieznanego miejsca aktualnego pobytu pracownika lub osoby przez niego upoważnionej, świadectwo pracy należy złożyć do akt osobowych pracownika, a następnie doręczyć mu przy najbliższej okazji.
- W razie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci pracownika, pracodawca sporządza świadectwo pracy i włącza je do akt osobowych zmarłego pracownika. Na wniosek małżonka lub innej osoby uprawnionej do ubiegania się o rentę rodzinną w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a w razie braku takich osób − innej osoby będącej spadkobiercą tego pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, pracodawca wydaje świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku (§ 5 rozporządzenia MRPiPS z dn. 30.12.2016r. w sprawie świadectwa pracy).
- W przypadku nawiązania z tym samym pracownikiem kolejnego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy, pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy wyłącznie na jego wniosek, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej; wniosek może być złożony w każdym czasie i dotyczyć wydania świadectwa pracy dotyczącego poprzedniego okresu zatrudnienia albo wszystkich okresów zatrudnienia, za które dotychczas nie wydano świadectwa pracy (art. 97 § 1 [1] k.p.). W takim przypadku pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku (art. 97 § 1 [2] k.p.).
- Skutki niewydania pracownikowi świadectwa pracy:
- Pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy (art. 99 § 1 k.p.).
- Odszkodowanie, o którym mowa w § 1, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni (art. 99 § 2 k.p.).
- Orzeczenie o odszkodowaniu w związku z wydaniem niewłaściwego świadectwa pracy stanowi podstawę do zmiany tego świadectwa (art. 99 § 4 k.p.).
- W przypadku niewydania świadectwa pracy pracodawca popełnia wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny (art. 282 § 1 pkt. 3 k.p.).
- W przypadku niewydania przez pracodawcę świadectwa pracy pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy (art. 97 [1] § 1 k.p.).
- Jeżeli pracodawca nie istnieje albo z innych przyczyn wytoczenie przeciwko niemu powództwa o zobowiązanie pracodawcy do wydania świadectwa pracy jest niemożliwe, pracownikowi przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem ustalenia uprawnienia do otrzymania świadectwa pracy (art. 97 [1] § 2 k.p.).
- Z żądaniem, o którym mowa w § 1 i 2, można wystąpić w każdym czasie przed upływem terminu przedawnienia (art. 97 [1] § 2 k.p.). Termin ten wynosi 3 lata od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.
- Tryb dokonywania sprostowań w świadectwie pracy:
- Pracownik może w terminie 7 dni od dnia wydania mu świadectwa pracy wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o jego sprostowanie. W przypadku uwzględnienia wniosku, pracodawca wydaje pracownikowi nowe świadectwo pracy w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku. Nowe świadectwo pracy wpina się do akt osobowych pracownika, a poprzednie niszczy (§ 7 ust. 1 rozporządzenia MRPiPS z dn. 30.12.2016r. w sprawie świadectwa pracy).
- W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku pracownika, pracodawca informuje go o tym w terminie 7 dni od otrzymania wniosku wraz z pouczeniem o przysługującym pracownikowi odwołaniu się do sądu pracy w terminie 14 dni. Jeśli sąd pracy uwzględni powództwo pracownika, pracodawca ma obowiązek niezwłocznie wydać nowe świadectwo pracy, nie później niż w terminie 3 dni od daty uprawomocnienia się orzeczenia sądu (§ 7 ust. 2 rozporządzenia MRPiPS z dn. 30.12.2016r. w sprawie świadectwa pracy).
- Informacje zawarte w świadectwie pracy:
- W świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Ponadto w świadectwie pracy zamieszcza się wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Na żądanie pracownika w świadectwie pracy należy podać także informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach (art. 97 § 2 k.p.).
- W świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczeń społecznych, dotyczące (§ 2 ust. 1 w/w rozporządzenia):
1) okresu lub okresów zatrudnienia;
2) wymiaru czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy;
3) rodzaju wykonywanej pracy lub zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji;
4) trybu i podstawy prawnej rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem − strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia;
5) okresu, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 361 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. − Kodeks pracy, zwanej dalej „Kodeksem pracy”;
6) urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy i wykorzystanego w tym roku;
7) wykorzystanego urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia;
8) wykorzystanego urlopu ojcowskiego;
9) wykorzystanego urlopu rodzicielskiego i podstawy prawnej jego udzielenia;
10) wykorzystanego urlopu wychowawczego i podstawy prawnej jego udzielenia;
11) okresu, w którym pracownik korzystał z ochrony stosunku pracy, o której mowa w art. 1868 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy;
12) zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 Kodeksu pracy, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
13) liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;
14) okresu odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych;
15) okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;
16) wykorzystanego dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy;
17) okresów nieskładkowych, przypadających w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty;
18) zajęcia wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym;
19) należności ze stosunku pracy uznanych i nie zaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych;
20) informacji o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach − na żądanie pracownika.
- W świadectwie pracy zamieszcza się pouczenie o prawie pracownika wystąpienia z wnioskiem do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy w ciągu 7 dni od otrzymania świadectwa pracy, a w razie nieuwzględnienia tego wniosku przez pracodawcę – o prawie do wystąpienia z żądaniem sprostowania świadectwa pracy do sądu pracy w ciągu 7 dni od zawiadomienia o odmowie sprostowania świadectwa pracy przez pracodawcę (§ 2 ust. 2 w/w rozporządzenia).