.
- Nadanie stopnia awansu zawodowego nauczyciela następuje w drodze decyzji administracyjnej. Wydając więc taką decyzję należy przestrzegać przepisów prawa tak, by nie dopuścić do uchybień. Decyzja wydana z uchybieniem przepisów prawa może skutkować istotnymi konsekwencjami i to tak dla samej szkoły, jak i nauczyciela i dyrektora.
- Wydając wspomnianą decyzję administracyjną nadającą nauczycielowi stopień awansu zawodowego należy posługiwać się przepisami kodeksu postępowania administracyjnego, w szczególności należy zwrócić uwagę na art. 107 § 1 k.p.a., zgodnie z którym decyzja administracyjna powinna zawierać:
1) oznaczenie organu administracji publicznej;
2) datę wydania;
3) oznaczenie strony lub stron;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) uzasadnienie faktyczne i prawne;
7) pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania;
8) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego – kwalifikowany podpis elektroniczny;
9) w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.
Zgodnie z § 2 wspomnianego artykułu, przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja. I tak, w przypadku nadania stopnia awansu zawodowego, zgodnie z art. 9b ust. 5 KN, taka decyzja powinna dodatkowo zawierać:
- nazwę komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej,
- numer i datę wydania zaświadczenia o uzyskaniu akceptacji lub zdaniu egzaminu,
- stopień awansu zawodowego,
- informację o poziomie wykształcenia nauczyciela.
- W przypadku uzyskania stopnia awansu zawodowego z mocy prawa albo w sposób określony w art. 9a ust. 3, 4 lub 5 KN akt nadania stopnia awansu zawodowego nie zawiera odpowiednio nazwy komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej, numeru i daty wydania zaświadczenia o akceptacji lub zdaniu egzaminu.
- Decyzja w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego powinna być poza tym zgodna ze wzorem ustalonym w załącznikach do rozporządzenia MEN z dnia 26.07.2018r. w sprawie uzyskiwania stopnia awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U z 2018r., poz. 1574).
- Warto również zwrócić uwagę na art. 9b ust. 1 KN, zgodnie z którym: warunkiem nadania nauczycielowi kolejnego stopnia awansu zawodowego jest spełnienie wymagań kwalifikacyjnych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 i 3, odbycie stażu, z zastrzeżeniem art. 9e ust. 1-3, zakończonego co najmniej dobrą oceną pracy, oraz:
1) w przypadku nauczyciela stażysty - zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną;
2) w przypadku nauczyciela kontraktowego - zdanie egzaminu przed komisją egzaminacyjną;
3) w przypadku nauczyciela mianowanego - uzyskanie akceptacji komisji kwalifikacyjnej po dokonaniu analizy dorobku zawodowego nauczyciela i przeprowadzonej rozmowie.
- Szczegółowe wymagania kwalifikacyjne, które stawia się nauczycielom, określa obecnie wydane na podstawie art. 9 ust. 2 KN rozporządzenie MEN z dn. 1.08.2017r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz. U. z 2017r., poz. 1575).
- Nadzór nad postępowaniem w sprawie awansu zawodowego nauczyciela – w tej kwestii należy odnieść się do art. 9h KN, zgodnie z którym:
Art. 9h. ust. 1 KN: Nadzór nad czynnościami podejmowanymi w postępowaniu o nadanie nauczycielom stopnia awansu zawodowego przez:
- dyrektorów szkół, organy prowadzące szkoły oraz komisje, o których mowa w art. 9g ust. 1 i 2 - sprawuje organ sprawujący nadzór pedagogiczny, a w przypadku placówek doskonalenia nauczycieli, z wyjątkiem placówek doskonalenia nauczycieli, o których mowa w art. 8 ust. 5 pkt 1 lit. b, ust. 6, ust. 7 pkt 2 i ust. 14 ustawy - Prawo oświatowe - kurator oświaty;
- organy sprawujące nadzór pedagogiczny, kuratora oświaty oraz komisje, o których mowa w art. 9g ust. 3, 6a i 7a - sprawuje właściwy minister.
Art.. 9h ust. 2 KN: Czynności, o których mowa w ust. 1, podjęte z naruszeniem przepisów ustawy, przepisów o kwalifikacjach nauczycieli lub przepisów wydanych na podstawie art. 9g ust. 10, są nieważne. Nieważność czynności stwierdza, w drodze decyzji administracyjnej, odpowiednio organ sprawujący nadzór pedagogiczny, kurator oświaty lub właściwy minister.
- Stwierdzenie nieważności decyzji administracyjnej w sprawie nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela:
- w tej materii należy odnieść się do art. 156 § 1 pkt. 2 k.p.a., zgodnie z którym organ administracji publicznej stwierdza nieważność decyzji, która wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa. Nieważność decyzji stwierdza organ wyższego stopnia, którym – zgodnie a art. 9b ust. 7 pkt. 1 KN – w stosunku do dyrektora szkoły jest organ prowadzący szkołę.
- zgodnie z art. 157 § 2 k.p.a. postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu.
- zgodnie z art. 158 § 1 k.p.a. rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.
- wydając decyzję o stwierdzeniu nieważności decyzji organ musi w sposób bardzo precyzyjny wskazać, dlaczego daną decyzję uważa za nieważną. Innymi słowy, organ zobowiązany jest do wykazania, że dana decyzja wydana została w sposób wadliwy i jednocześnie, że dane naruszenie prawa było rażące. Wszak wydając decyzję o stwierdzeniu nieważności danej decyzji decyzja ta zostaje wyeliminowana z obrotu prawnego. Owe rażące naruszenie prawa musi być widoczne „gołym okiem”, musi być oczywiste, wyraźne. Pamiętać bowiem należy, że jedną z ogólnych zasad decyzji administracyjnych jest ich trwałość (art. 16 k.p.a.).
- Reasumując, utrzymanie w mocy wadliwej decyzji zależy przede wszystkim od decyzji organu odwoławczego (organu prowadzącego) i ewentualnie sądów administracyjnych.
- Konsekwencje po stronie dyrektora za błędnie wydaną decyzję w sprawie awansu zawodowego:
- co do zasady, skutki błędnie wydanej decyzji co do nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela ponosi dany nauczyciel, niemniej jednak nie rzadko i sam dyrektor może odczuć negatywne konsekwencje z tym związane. W takiej sytuacji dyrektor powinien liczyć się z:
- otrzymaniem niższej oceny pracy,
- czasem z możliwością wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego.
- czasem może również dojść do popełnienia przez dyrektora przestępstwa stypizowanego w art. 271 k.k., tj. poświadczenia nieprawdy. Wskazany przepis w § 1 wskazuje: Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, która poświadcza w nim nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Wysokość kary zależy oczywiście od wagi popełnionego czynu – w przypadku mniejszej wagi kara ta jest niższa, natomiast w przypadku, gdy sprawca dopuszcza się czynu określonego w § 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej – kara ta jest odpowiednio wyższa.
- należy również wspomnieć, że jeśli organ prowadzący zorientuje się, że dyrektor wydał decyzję zawierającą błędy, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić prokuraturę o możliwości popełnienia przez dyrektora przestępstwa poświadczenia nieprawdy (art. 304 § 2 k.p.k.).